Genevieve Murphy

Angst, relativering en humor

1 december 2022

De van oorsprong Schotse componiste en performer Genevieve Murphy is niet bang om zichzelf bloot te geven, al is het altijd met een zekere afstand. Op 31 mei 2024 gunt ze de toeschouwer in het Muziekgebouw een blik in haar wereld in de solovoorstelling At The Spot Where I Find Myself. De boodschap? “Heb vrede met wie en wat je bent.”

Neem een traditionele Schotse verhalenverteller, uiteraard het liefst gezeten in een sfeervolle pub, vermeng die met invloeden van de Britse kunstenaar Martin Creed, de Amerikaanse performancekunstenares Laurie Anderson, de Schotse komiek Billy Connolly en David Byrne, voormalig voorman van Talking Heads, voeg daar wat persoonlijke ervaringen en extra relativeringsvermogen aan toe, en de kans is groot dat je uitkomt bij iemand die lijkt op Genevieve Murphy.

De in 1988 geboren componiste, performer en spokenwordkunstenaar, die in 2013 haar master compositie haalde in Den Haag en sindsdien in Nederland verblijft, is met haar rijkgeschakeerde werk een graag geziene gast in Muziekgebouw aan ‘t IJ. Al in 2015 vormde het Muziekgebouw het podium voor haar indrukwekkende vijfluik F.I.N.E. tijdens een Evening of Today. En onlangs leverde ze met I Don’t Want To Be An Individual All On My Own nog een indrukwekkende bijdrage aan het programma Words & Music van Asko|Schönberg. Ze omschrijft zichzelf als een interdisciplinair artiest en mengt in werken als Something In This Universe, Calm In An Agitated World en Squeeze Machine als een moderne Joseph Haydn Schotse volksmuziek, pop, hedendaags klassiek, poëzie, video en vooral humor om haar boodschap over te brengen.

^{foto: Isabelle Renate la Poutré}

Persoonlijke ervaringen
Op 4 januari staat Murphy in het Muziekgebouw met At The Spot Where I Find Myself, een productie van Rizoom, het samenwerkingsverband waar het Muziekgebouw aan de wieg van stond. Een productie ook die “het onderwerp privacy onderzoekt en de wijze waarop we ons identificeren met specifieke ruimtes die ons helpen om emoties los te laten”, aldus de officiële omschrijving. Murphy zelf noemt de voorstelling met veel spoken word, elektronische muziek, beeldende kunst, kostuums van de Belgische ontwerper Tom van der Borght en performance het liefst een concert. “Een spokenwordconcert”, verduidelijkt ze. “Het is meer poëzie die begeleid wordt door een soundscape van elektronische muziek. Het gaat om het woord en de muziek.”

Cocon vol emoties
Uiteindelijk is het werk een assemblage van persoonlijke ervaringen. “Het is als een autobiografie die in een droom tot één verhaal wordt gemaakt. De essentie van het werk komt voort uit ervaringen die mij hebben gemaakt tot wie ik ben, met al mijn goede en slechte kanten. In de voorstelling ben ik in een appartement. Dat appartement is mijn identiteit, een persoonlijke ruimte die al mijn emoties absorbeert. Wat ik wil vertellen met At The Spot Where I Find Myself: heb vrede met wie en wat je bent en met alles wat er in je leven gebeurd is. Het heeft je gevormd, dus omarm het.”

Ze zag de voorstelling duidelijk voor zich met kostuums, maar vindt zichzelf geen ontwerper. Daarom schakelde ze de hulp in van Van der Borght. “Ik denk niet in kostuums en had iemand nodig die mijn beelden kon vertalen naar iets draagbaars op het podium. Dat is goed gelukt. Zo zit ik als ik in het stuk ‘bescherming’ nodig heb in een soort cocon. Ook de kostuums zijn zo beelden die refereren aan een emotie.”

^{foto: Isabelle Renate la Poutré}

Mijn stijl, mijn taal
Waarom ze achter de componeertafel vandaan is gekropen en zelf het podium op is gegaan, vraagt ze zichzelf nog regelmatig af. “Toen ik nog piano studeerde en dacht pianiste te worden, was ik heel verlegen achter de vleugel. Door mijn samenwerking met kunstenaar Martin Creed ben ik me heel bewust geworden van mijn fysieke aanwezigheid en de manier waarop die in mijn werk een rol kan spelen. De stukken die ik maak, zijn mijn stijl, mijn taal. Als het werk zich daarvoor leent, moet ik ook zelf de verantwoordelijkheid nemen en het uitvoeren.”

De vraag hoe ze zichzelf in haar werk integreert, houdt haar nu al een jaar of vijf bezig. “Ik houd ervan om verhalen te vertellen. Comedians als Billy Connolly, een echte verhalenverteller, inspireren mij. Het is te te spannend om mezelf als een stand- upcomedian te presenteren, maar een rol spelen in mijn eigen werk als musicus en performer gaat nog net. Mijzelf presenteren als een stand-upcomedian vind ik te angstaanjagend, maar een rol spelen in mijn eigen werk als musicus en performer gaat nog net.”

Geen therapie
Angst speelt van meet af aan een grote rol in haar werk. De dochter van een beeldend kunstenares en psychiater begon met componeren doordat ze haar moeder een keer hielp met muziek bij een project. “Vanaf het moment dat ik te maken kreeg met verschillende angsten en zelfs een eetstoornis ontwikkelde, opperde mijn moeder om de emoties en angsten te kanaliseren door te componeren. Dat ben ik altijd blijven doen. Zo is het in 2015 geschreven F.I.N.E. (Fucked Insecure Neurotic Exhausted) ontstaan in een tijd dat ik er slecht aan toe was.”

Toch is haar gemoedstoestand van het moment nooit aan haar werken af te horen. “Componeren is ook geen therapie, maar het bekijken van je eigen emoties van een afstand. Het gaat mij niet om de pijn, maar om het communiceren van de emotie en om het bieden van een perspectief. Als ik een ervaring heb, vraag ik me af hoe ik die ervaring, die angst, relevant en herkenbaar kan maken voor anderen. Daar helpt humor heel erg bij. Het is een belangrijk aspect van mijn werk en dé manier om door moeilijkheden heen te gaan. Humor helpt om problemen te relativeren, om ze te delen met de mensen om je heen en hopelijk de wereld een klein beetje te veranderen.” 

At The Spot Where I Find Myself is een productie van Rizoom, platform voor jonge muziekmakers van Asko|Schönberg, De Doelen, Gaudeamus Festival, Intro in Situ, Korzo, Muziekgebouw aan ’t IJ en November Music. In samenwerking met Nicole Beutler Projects.

Tekst: Paul Janssen. Dit artikel verscheen eerder in Vriendenmagazine DichtbIJ.

Concert