Cyber Subin

De openingsvoorstelling van het Holland Festival 2025 is Cyber Subin, deze voorstelling is tevens de Europese première. In Cyber Subin combineert choreograaf Pichet Klunchun (Thailand, 1971) traditionele Thaise dans met technologie. Samen met MIT-wetenschapper Pat Pataranutaporn creëert hij een AI die traditionele bewegingen deconstrueert en nieuwe poses genereert. Het resultaat is een fascinerende interactie tussen mens en machine. 

De bewegingen van zowel de mensen als de avatars in Cyber Subin zijn gebaseerd op “Mae Bot Yai” (59 poses uit een traditionele Thaise gemaskerde dans, Khon), maar worden opnieuw geïnterpreteerd door middel van digitale processen. De dansers worden uitgedaagd om te reageren, zich te verzetten of te dansen samen met de avatars. 

Al meer dan twee decennia bestudeert Klunchun de bewegingen van de Khon-dans en zoekt hij naar manieren om deze te herinterpreteren. Cyber Subin werd door hem ontwikkeld in vier fasen: het vastleggen van bewegingen, het codificeren volgens zes principes, het ontwikkelen van een interface voor interactie met avatars, en het experimenteren met dansers en AI. 

Khon, dat sinds de 14e eeuw wordt uitgevoerd, werd in 2018 toegevoegd aan UNESCO's lijst van Immaterieel Cultureel Erfgoed van de Mensheid. De voorstelling gaat dan ook niet alleen over de interactie tussen mens en machine, maar biedt tevens een nieuwe benadering van cultureel behoud. Cyber (afgeleid van cybernetica) Subin (‘droom’ in het Thais) toont aan hoe traditie niet statisch hoeft te zijn, maar juist leeft en evolueert.