Avondconcert: Smetana, Sjostakovitsj, Beethoven

Een strijkkwartet is doorgaans absolute muziek. Maar soms geven componisten een programmatische hint in een titel (Sibelius: Voces Intimae) of een bijschrift (Beethoven: ‘Muss es sein?’). In From my Life vertelt Smetana het verhaal van zijn doofheid, die begon met een hoge piep in zijn oor – die toon klinkt in het vierde deel. Deze compositie is een ontroerend egodocument.

De vijftien kwartetten van Sjostakovitsj kunnen als één groot egodocument worden gezien, het donkere Elfde strijkkwartet is daarop geen uitzondering. De structuur is uitzonderlijk: zeven korte, aaneengesloten delen verwijzen naar het klassieke divertimento. Beethovens Achtste strijkkwartet kent eveneens een miniem buitenmuzikaal motief: in het derde deel duikt een Russisch thema op, als eerbetoon aan de opdrachtgever, de Russische ambassadeur Andreas Razumovsky.