Kaija Saariaho (foto Christophe Abramowitz)

Saariaho Festival

do 13 t/m zo 16 maart 2025
Wonderschone muziek van een droomachtige kwaliteit

In de zomer van 2023 overleed Kaija Saariaho op zeventigjarige leeftijd. Ze was op het hoogtepunt van haar roem en werd geëerd als de componist die het modernisme weer een even menselijk als sprookjesachtig gezicht gaf. Het Muziekgebouw eert haar met het Saariaho Festival. Een unieke mogelijkheid om kennis te maken met deze ‘wonderlijke muziek van een droomachtige kwaliteit’ (NRC). Van haar vroegste spectrale werken tot haar laatste soloconcert, alles komt langs. Ondertussen biedt het randprogramma een veelomvattende blik op haar leven en werk.

Kaija Saariaho vestigde haar naam met elektroakoestische werken als Lichtbogen (1986) en groeide uit tot een grootheid met het vioolconcert Graal théâtre (1994) en de opera L’Amour de loin (2000). Sindsdien geldt ze als de vrouw die met zeer moderne muzikale middelen het hart van velen weet te raken. Het vierdaagse Saariaho Festival, dat mede tot stand kwam in samenwerking met Asko|Schönberg en haar uitgever, is de beste spoedcursus om verliefd te worden op haar werk.

Programma

  • Openingsconcert Saariaho Festival

    Asko|Schönberg, Verneri Pohjola + Joseph Puglia

    De zwanenzang van Kaija Saariaho
    Saariaho

    do 13 mrt 2025

    Asko|Schönberg zet meteen een begin- en een eindpunt neer in het openingsconcert van het Saariaho Festival. Graal théâtre voor viool en ensemble uit 1994 was een van Saariaho’s eerste succeswerken en het trompetconcert HUSH uit 2023 is haar zwanenzang. Het concert geschreven voor jazztrompettist Verneri Pohjola is op te vatten als een reis door haar leven. Een indringend werk dat in deze ensembleversie nog meer indruk maakt. 

    ‘Elk concert is een portret van de persoon voor wie het geschreven is’, zei Kaija Saariaho over HUSH. Ook Graal théâtre, haar eerste concert, is zo’n portret, geschreven voor Gidon Kremer. Inmiddels hebben Asko|Schönberg en violist Joseph Puglia het werk zo vaak gespeeld dat het geheel eigen is geworden. Mooi detail: de belangrijke trompetpartij in Graal théâtre keert terug in HUSH, haar laatste concert. 

    Programma

    19.15 uur / Foyerdeck 1 / Inleiding
    Door Frederike Berntsen

    20.15 uur / Grote Zaal / Hoofdprogramma
    Kaija Saariaho Graal théâtre
    Kaija Saariaho Solar
    Kaija Saariaho HUSH (Nederlandse première)

     

    Uitvoerenden

    Asko|Schönberg
    Ernest Martínez Izquierdo dirigent
    Verneri Pohjola trompet
    Joseph Puglia viool

  • Terra Memoria

    Meta4

    Saariaho’s liefde voor strijkers
    Saariaho, Haydn

    vr 14 mrt 2025

    Het succesvolle Finse strijkkwartet Meta4 geeft in een notendop de relatie van Saariaho met het strijkkwartet weer. Vanaf haar eerste werk voor strijkkwartet en elektronica, Nymphéa, tot het aangrijpende in 2006 geschreven Terra Memoria klinkt de liefde van Saariaho voor strijkers door. Even mooi als opmerkelijk is het contrast tussen Terra Memoria met de subtitel ‘voor de overledenen’ en Haydns zonnige Strijkkwartet op. 20 nr. 2. Een combinatie die Saariaho erg mooi vond.

    Het in 2001 opgerichte Meta4 is uitgegroeid tot de belangrijkste advocaat van de strijkkwartetwerken van Saariaho. Hun opname van Fleurs de neige en Terra Memoria kreeg een jubelende recensie in BBC Music Magazine en The Times noemde Meta4 ‘het meest opmerkelijke strijkkwartet ooit gehoord’. Een portret van Saariaho’s werk voor strijkkwartet op het allerhoogste niveau.

    Programma

    Kaija Saariaho Terra Memoria
    Joseph Haydn Strijkkwartet op. 20 nr. 2
    Kaija Saariaho Fleurs de neige
    Kaija Saariaho Nymphéa

    Uitvoerenden

    Antti Tikkanen viool
    Minna Pensola viool
    Atte Kilpeläinen altviool
    Tomas Djupsjöbacka cello

  • Saariaho Tribute from the IJ

    Tuomas Norvio

    Een onderdompelende klankervaring
    Norvio

    vr 14 mrt 2025

    Net als Kaija Saariaho vindt de Finse geluidskunstenaar Tuomas Norvio inspiratie in de natuur en in ‘gevonden geluiden’. Voor dit eerbetoon ontwierp Norvio een speciale set-up: hydrofoons die rondom het Muziekgebouw in het water hangen sturen live onderwatergeluid vanuit het IJ naar de Kleine Zaal. Dit unieke geluid vormt de basis voor Norvio’s elektronische soundscapes, in een letterlijk onderdompelende klankervaring. 

    Tuomas Norvio heeft een achtergrond in elektronische muziek, uiteenlopend van sfeervolle ambient en soundscapes tot dansbare beats. Hij treedt nog altijd veel op in clubs, maar is ook actief als geluidsontwerper voor het theater en voor kunstprojecten. Hij werkte samen met veel kopstukken van de Finse muziek, van accordeonfenomeen Kimmo Pohjonen tot componist Esa-Pekka Salonen en violist Pekka Kuusisto. Daarnaast is Norvio permanente artist in residence bij het dansgezelschap Tero Saarinen Company in Helsinki.

    Installatie Spatial variations for a Hank drum
    Het geluid van de hydrofoons is ook onderdeel van Norvio’s installatie Spatial variations for a Hank drum in de Kleine Zaal, die buiten het concert om gratis te bezoeken is.

    Programma

    Elektronische soundscapes met live geluiden uit het IJ

    Uitvoerenden

    Tuomas Norvio elektronica

  • Saariaho’s kamermuziek

    Het Collectief

    Saariaho in haar meest elementaire vorm
    Saariaho

    za 15 mrt 2025

    De beste manier om met het werk van Kaija Saariaho kennis te maken is misschien wel haar kamermuziek. Hier klinken haar lijnen van splinterglas en uit ijs geschaafde harmonieën in hun meest elementaire vorm, vaak in combinatie met uitwaaierende elektronische klanken. Het Collectief schetst deze geheel eigen droomwereld aan de hand van zeven belangwekkende werken die stuk voor stuk leiden tot ademloos luisteren.

    Al sinds de oprichting in 1997 blinkt Het Collectief uit in de vertolking van hedendaagse werken. Sinds 2011 werkte het Belgische ensemble regelmatig succesvol samen met Reinbert de Leeuw. Zo kreeg de opname van de kamermuzikale versie van Mahlers Das Lied von der Erde de maximale vijf sterren in Trouw. Samen met sopraan Liesbeth Devos pakt Het Collectief nu met solistische bijdragen van de ensembleleden de magische klankwereld van Saariaho aan.

    Programma

    Kaija Saariaho Mirage
    Kaija Saariaho NoaNoa
    Kaija Saariaho Oi Kuu
    Kaija Saariaho From the Grammar of Dreams
    Kaija Saariaho Ballade
    Kaija Saariaho Petals
    Kaija Saariaho Die Aussicht

    Uitvoerenden

    Het Collectief:
    Thomas Dieltjens piano
    Toon Fret fluit
    Martijn Vink cello
    Liesbeth Devos sopraan
    Yannick Willox geluid

  • Reconnaissance

    Helsinki Chamber Choir

    De klankwereld van Saariaho in stemmen
    Saariaho

    za 15 mrt 2025

    Het Helsinki Chamber Choir en Kaija Saariaho vormen een indrukwekkende twee-eenheid. In 2024 kreeg het koor nog een Grammy voor de cd Kaija Saariaho: Reconnaissance. Met een bloemlezing uit Saariaho’s meesterlijke koorrepertoire laten de zangers horen waarom. Vanaf haar allereerste koorwerk Suomenkielinen sekakuorokappale (1979) tot haar laatste, Reconnaissance (2020), straalt de klankwereld van Saariaho in haar in Nederland weinig gehoorde koorwerken. 

    Gedurende haar hele carrière heeft Kaija Saariaho een bijzondere relatie gehad met stemmen. Ze schreef niet alleen diverse opera’s, met het in 2023 bij De Nationale Opera uitgevoerde Innocence als hoogtepunt, ze componeerde ook diverse stukken voor solostemmen en voor koor. Het Helsinki Chamber Choir behoort tot de beste kamerkoren ter wereld en is het aangewezen ensemble om deze kant van Saariaho voor het voetlicht te brengen. 

    Programma

    Kaija Saariaho Nuits, adieux
    Kaija Saariaho Suomenkielinen sekakuorokappale
    Kaija Saariaho Tag des Jahrs
    Kaija Saariaho Reconnaissance 

    Uitvoerenden

    Helsinki Chamber Choir (Helsingin kamarikuoro)
    Nils Schweckendiek dirigent

  • Animal Image

    Verneri Pohjola & Mika Kallio

    Atmosferische Finse postjazz bij adembenemende natuurdocumentaire

    zo 16 mrt 2025

    Trompettist Verneri Pohjola en slagwerker Mika Kallio scheppen een atmosferische, soms woeste klankwereld die het volmaakte pendant is van de Finse natuurfilm die tijdens het concert vertoond wordt. Animal Image van Perttu Saksa is een poëtische evocatie van het noordelijke landschap. Kaija Saariaho was zeer onder de indruk van dit Animal Image-programma. Het inspireerde haar tot haar laatste voltooide werk, het trompetconcert Hush, dat Pohjola in augustus 2023, kort na Saariaho’s dood, in première bracht.

    Verneri Pohjola is een grote naam in de Europese jazz, die de kunst verstaat avant-gardistisch experiment toegankelijk te maken. Slagwerker Mika Kallio is een echte klanktovenaar met ruime ervaring in de free jazz. Hun intuïtieve muzikale benadering sluit naadloos aan bij de adembenemende zwart-witbeelden van filmmaker Perrtu Saksa, die een wereld voorbij taal en menselijke begrippen tonen. ‘De muziek is een uitnodiging om zelf een dier te worden,’ aldus de makers over Animal Image

    Programma

    Soundtrack bij de natuurdocumentaire Animal Image van Perttu Saksa

    Uitvoerenden

    Verneri Pohjola trompet, elektronica
    Mika Kallio slagwerk

  • Kaija Saariaho en Anssi Karttunen

    Asko|Schönberg

    Een bijzondere vriendschap en Japanse fascinatie
    Mendonça, Saariaho, Yokoyama

    zo 16 mrt 2025

    Het slotconcert van het Saariaho Festival laat het licht schijnen op de bijzondere vriendschap van cellist Anssi Karttunen en Kaija Saariaho. Vooral met het celloconcert Notes on Light. The Boston Globe schreef na de première in 2007 enthousiast: ‘Vanaf het begin is Saariaho's sensitieve oor en zeer individueel gevoel voor orkestrale kleur aan het werk’. Asko|Schönberg verrijkt de wereld van Saariaho met een werk van haar laatste ‘leerling’ Vasco Mendonça en een blik op haar Japanse fascinatie. 

    Anssi Karttunen, die in 2023 in het Muziekgebouw nog een eerbetoon bracht aan Oliver Knussen, en Kaija Saariaho kenden elkaar sinds ze in de jaren tachtig van de 20e eeuw onafhankelijk van elkaar naar Parijs verhuisden. Ze werden goede vrienden en sindsdien is Karttunen betrokken bij alle cellowerken van Saariaho. Het celloconcert Notes on Light uit 2006 is de ultieme muzikale vertaling van hun band. ‘Saariaho gebruikt veel van haar kenmerkende uitgebreide technieken, inclusief noten die doelbewust met de strijkstok worden verpletterd totdat ze op geluid lijken’, aldus The Boston Globe.

    Programma

    Vasco Mendonça Three Speeches and a Technique 
    Kaija Saariaho Notes on Light
    Mioko Yokoyama Nieuw werk (wereldpremière)
    Kaija Saariaho Quatre Instants

    Uitvoerenden

    Asko|Schönberg
    Ernest Martínez Izquierdo dirigent
    Anssi Karttunen cello
    Karen Vourc’h sopraan
    Barbara Kozelj mezzosopraan

Nieuws en achtergronden

Playlist van het Festival

Randprogramma


Het randprogramma is gratis te bezoeken, m.u.v. de masterclasses.


FILMS

Beleef in het filmprogramma haar laatste opera Innocence, een ‘masterpiece’ aldus de New York Times en de documentaire Echoes of the Universe, waarin Saariaho's volledige levensverhaal nauwgezet wordt gevolgd van haar jeugd in Helsinki tot haar laatste jaren in Parijs. 

Data en tijden worden binnenkort bekend gemaakt.




EXPOSITIE

do 13 t/m zo 16 maart
Bekijk in een mini-expositie Saariaho’s prachtige partituren, schetsen, foto’s en video’s.




GELUIDSINSTALLATIE

Tuomas Norvio - Spatial variations for a Hank drum
vr 13 t/m zo 16 mrt / Kleine Zaal

De Finse geluidskunstenaar Tuomas Norvio maakt voor het Saariaho Festival een bijzondere versie van zijn geluidsinstallatie Spatial variations for a Hank drum. Het hart van deze speciale installatie is een stalen spleettrommel in de vorm van een vat. Dit vat wordt ‘bespeeld’ door solenoïden, elektrische spoelen die magnetische velden genereren. Bezoekers leggen hun hoofd op een van de vijf ‘augmented audio’-kussens, voor een persoonlijke, verbluffend immersieve klankervaring.

De audiokussens van het Finse bedrijf HUMU creëren een geluidsbubbel, zodat omstanders nauwelijks iets horen. Ze trillen bovendien heel subtiel op bepaalde frequenties. Naast de ‘Hank drum’ – een kruising tussen een olievat (of tank) en de hang (een Zwitserse pantrommel) – gebruikt Norvio in deze versie van zijn installatie nog een geluidsbron: live onderwatergeluid uit het IJ, opgenomen met hydrofoons die rondom het Muziekgebouw in het water hangen. Vrijdagavond geeft Norvio midden in zijn installatie een elektronisch liveconcert.

Spatial variations for a Hank drum (foto's Eino Ansio)


POP-UP CONCERTEN

Korte pop-up concerten door studenten van Nederlandse conservatoria vinden plaats tijdens het festival:

  • Sept Papillons door cellisten;
  • Six Japanese Gardens door slagwerkers.

Data en tijden worden binnenkort bekend gemaakt.


INLEIDINGEN

Voorafgaand aan ieder avondconcert verzorgt o.a. muziekjournalist Frederike Berntsen, regisseur Peter Sellars een inleiding met gastsprekers.

do 13 maart / 18.45 - 19.45 uur / Foyerdeck 1
Inleiding op het concert Openingsconcert Saariaho Festival 

vr 14 maart / 18.45 - 19.45 uur / Foyerdeck 1
Inleiding op het concert Terra Memoria door Peter Sellars met musici van Meta4

za 15 maart / 13.30 - 14.30 uur / Foyerdeck 1
Inleiding op het concert Saariaho’s kamermuziek

za 15 maart / 19.15 - 19.45 / Foyerdeck 1
Inleiding op het concert Reconnaissance door Frederike Berntsen met Nils Schweckendiek

zo 16 maart / 18.45 - 19.45 / Foyerdeck 1
Inleiding op het concert Kaija Saariaho en Anssi Karttunen door Frederike Berntsen

Tijden en gastsprekers worden binnenkort bekend gemaakt.


VOORPROGRAMMA'S

Wordt binnenkort aangekondigd

 


MASTERCLASSES & WORKSHOPS

Kaija Saariaho werkte tijdens haar carrière samen met verschillende belangrijke musici, dirigenten en regisseurs. Zij waren essentieel in de ontwikkeling en uitvoering van haar oeuvre. Tijdens het Saariaho Festival belichten vier masterclasses deze bijzondere relaties.

Masterclass theater door Peter Sellars
do 13 mrt / 13.00 - 15.00 uur / Grote Zaal
De Amerikaanse regisseur Peter Sellars, internationaal bekend door zijn baanbrekende interpretaties van klassiekers en moderne opera, bracht de muziekdramatische werken van Saariaho op het toneel tot leven. Hij regisseerde onder meer het oratorium La Passion de Simone (première in Wenen, 2006), de opera’s L’Amour de loin (première in Salzburg, 2000) en Only the Sound Remains (première bij DNO in Amsterdam, 2016). 

Masterclass strijkers door Meta4
vr 14 mrt / 16.00 - 18.00 uur / Grote Zaal
Het succesvolle Finse strijkkwartet Meta4 onderhield een speciale band met Saariaho. Niet alleen bracht het kwartet meerdere cd’s uit met composities van Saariaho, ook werkte Meta4 mee aan haar kameropera Only the Sound Remains.

Masterclass trompet 
vr 14 mrt

Masterclass cello door Annsi Karttunen
za 15 mrt / 16.00 - 18.00 / Atriumzaal
De veelgevraagde Finse cellist Annsi Karttunen was sinds de jaren 80 van de 20e eeuw bevriend met Kaija Saariaho. Sindsdien betrok zij hem bij al haar cellowerken. Karttunen licht de fascinatie van Saariaho met Japan toe aan de hand van haar compositie Six Japanese Gardens

Data, tijden en prijzen worden binnenkort bekend gemaakt.

Prijzen en kortingen


Prijzen
Concertprijzen variëren van €20 - €47 normaal tarief / €12,50 - €37,50 reductie 
Early Birds €12,50 (13-30 jr beperkt aantal, op=op)

Het randprogramma is gratis te bezoeken, m.u.v. de masterclasses.

Festivalkorting
Bestel met korting kaarten voor het Saariaho Festival. Hoe meer concerten je kiest hoe hoger de korting.

• Bestel 3 - 6 concerten uit het Saariaho Festival en ontvang 20% korting op de normale ticketprijs.
• Bestel 6 - 8 concerten uit het Saariaho Festival en ontvang 25% korting op de normale ticketprijs.
• Bestel 9 concerten uit het Saariaho Festival en ontvang 35% korting op de normale ticketprijs.

De korting wordt automatisch berekend wanneer u de concerten in uw winkelmandje doet. De korting geldt op de normale toegangsprijs van een kaartje en niet op kaarten met Stadspas- en CJP-korting.

Bestelinformatie


Kaarten bestellen

Kijk hier wanneer je vragen hebt over het bestellen van kaarten

Toegankelijkheid
Met vragen kun je altijd bellen met de kassa van het Muziekgebouw.