Alexander Melnikov speelt 7 componisten op 5 verschillende piano’s

Een reis door de muziekgeschiedenis met 5 historische piano’s

Alexander Melnikov is een al lang bekende liefhebber van historische piano’s. Voor zijn concert op 26 april in het Muziekgebouw kiest hij zorgvuldig vijf verschillende instrumenten: vier historische piano’s en een Steinway-vleugel van het Muziekgebouw. Dit concert volgt op zijn conceptalbum Fantasie uit 2023, waarin hij een breed scala aan tijdperken doorkruist, van de barok tot de 20e eeuw. Ieder werk speelt hij op een instrument uit dezelfde periode als waarin het werd gecomponeerd.

^{Twee fortepiano’s (ca. 1795, 1828) en een Érard-piano (ca. 1885) uit de collectie van Alexander Melnikov (foto’s Alexander Melnikov)}

Een zo authentiek mogelijk programma

In veel van Melnikovs eerdere programma's en cd-opnames speelde hij op een piano die past bij de componist en de periode. Ook hier kunnen we de stukken ontdekken zoals ze klonken op het moment van hun creatie. Of in ieder geval een goede benadering zoals Melnikov zegt, aangezien het onmogelijk is om precies hetzelfde geluid te reproduceren.

‘Goede kans dat Beethoven in een hysterische lachbui zou uitbarsten bij welke historisch geïnformeerde uitvoering dan ook. Maar we moeten er wel ons best voor doen.’ (Melnikov in interview Preludium 2023)

Daar zijn verschillende redenen voor, van de manier waarop de piano’s in het verleden werden geproduceerd, bijvoorbeeld het leer op de hamers, tot de manier waarop de pianisten speelden. Daar zijn uiteraard geen opnames van.

7 emblematische werken uit het genre ‘fantasie’

De ‘fantasie’ is per definitie een genre apart in de muziek: het kent geen vaste regels, geen vooraf vastgestelde codes en biedt ruimte voor allerlei experimenten, voor vrijheid en subjectiviteit. In dit programma laat Alexander Melnikov ons kennismaken met enkele van de meest persoonlijke en expressieve werken van de componisten die hij heeft geselecteerd: Johann Sebastian Bach, Carl Philipp Emanuel Bach, Wolfgang Amadeus Mozart, Felix Mendelssohn Bartholdy, Frédéric Chopin, Aleksandr Skrjabin en Alfred Schnittke.

Melnikov over zijn programma: ‘Voor de westerse muziek is het referentiepunt Johann Sebastian Bach, die al driehonderd jaar componisten blijft beïnvloeden. Dit programma is een soort ‘doorgeefspel, de werken zijn zo gekozen dat elke fantasie zijn deel van stilistische of instrumentale citaten uit de vorige bevat, terwijl ze altijd teruggrijpen op J.S. Bach. Als vehikel voor dit spel werden verschillende instrumenten gebruikt en ook de grenzen daartussen vervagen. Die prachtige instrumenten zijn hier een soort tijdmachines.’