Met deze vijf Amerikaanse pioniers begon minimal music
Maak hieronder kennis met de vijf belangrijkste Amerikaanse minimalisten én luister naar hun belangrijkste minimal-composities.
Hoe radicaal de uitgesproken ideeën van Terry Riley, Steve Reich en Philip Glass waren, is nu bijna niet meer voor te stellen. Hun werk veranderde de koers van de muziek en inspireerde collega’s als John Adams en Frederic Rzewski, en alle volgende generaties. Ook componisten als Bryce Dessner, bekend van The National, en producer James Holden zijn schatplichtig aan de minimal van het eerste uur.
Lees (en luister) meer over:
>La Monte Young (1935)
>Terry Riley (1935)
>Steve Reich (1936)
>Philip Glass (1937)
>John Adams (1947)
LA MONTE YOUNG (1935)
Twee noten en die heel lang aanhouden: met dat simpele idee zette La Monte Young in juli 1960 een revolutie in gang. Minimal music heeft niet één begin, maar in de ontstaansgeschiedenis is Youngs extreme reductie van middelen cruciaal. Het ging hem niet om melodie, maar om de schoonheid van de klank zelf. Twee noten slechts – of vier, zoals in The Second Dream of the High-Tension Line Stepdown Transformer. Om zijn baanbrekende drone-muziek te spelen vormde Young het Theatre of Eternal Music, met onder meer zijn vrouw, lichtkunstenares Marian Zazeela.
La Monte Young's iconische werken:
Compositions 1960, #7 (1959)
The Second Dream of the High-Tension Line Stepdown Transformer (1960)
The well-tuned piano (1964)
.jpg)
Minimal music gaat over patronen en herhaling. Terry Riley voegde daar een spicy ingrediënt aan toe: improvisatie. Zijn legendarische In C (1964) bestaat uit één bladzijde met korte motiefjes, die de musici zo vaak mogen herhalen als ze zelf willen. Iedere uitvoering is daardoor anders, steeds hoor je iets nieuws. Riley haalde zijn inspiratie uit jazz en Indiase muziek. Luister maar naar A rainbow in curved air (1969), het album dat Riley maakte door eindeloos toetsenpartijen over elkaar op te nemen. Het resultaat is een mijlpaal in de elektronische muziek.
Terry Riley's iconische werken:
In C (1964)
A rainbow in curved air (1967)
Cadenza on the night plain i.s.m. het Kronos Quartet (1984)
Twee geluidsbanden herhalen tegelijkertijd steeds hetzelfde stukje muziek, maar de ene tape loopt íets sneller dan de andere: dat effect heet fase. Steve Reich ontdekte het muzikale potentieel van zulke langzaam verglijdende herhaling, en exploreerde dat met live instrumenten in zijn hypnotiserende Phase-stukken. Maar Reich, innovator pur sang, liet het daar niet bij. Afrikaanse inspiratie verwerkte hij in ritmisch rijke composities als Drumming. En in de jaren 70 verruimde hij het minimal-palet met grootse akkoordenprogressies en exuberante instrumentatie.
Steve Reich's iconische werken:
Piano phase (1967)
Drumming (1970)
Music for 18 musicians (1974-76)
Different trains (1988)
Daniel Variations (2006)
Philip Glass had in Parijs gestudeerd maar worstelde met het Europese modernisme. De eerste keer dat hij Reichs Piano phase hoorde betekende een doorbraak: herhaling, eenvoud, welluidende samenklank. Zo kon het ook! Glass’ zoektocht culmineerde in het monumentale Music in 12 parts – wat hemzelf betreft meteen het einde van zijn minimal-periode. Met regisseur Robert Wilson maakte hij de episch-statische opera Einstein on the beach, later verdiepte hij zich in klassieke harmonieleer en componeerde in traditionele genres (twee symfonieën baseerde hij op David Bowie-albums). Een megapubliek bereikte Glass met filmmuziek, zoals voor The hours.
Philip Glass' iconische werken:
Music in similar motion (1973)
Einstein on the beach (1976)
Glassworks (1982)
Symfonie nr. 1, “Low” (1992)
John Adams is een post-minimalist: tien jaar jonger dan de pioniers hoefde hij het wiel niet opnieuw uit te vinden. Met zijn brede blik op de muziekgeschiedenis klinkt Adams soms behoorlijk maximaal, al is zijn idioom altijd toegankelijk en geworteld in herkenbare minimal-ideeën. Adams’ politieke opera’s deden veel stof opwaaien en het 9/11-herdenkingsstuk On the transmigration of souls is een moderne klassieker.
John Adams' iconische werken:
Shaker loops (1978)
Short ride in a fast machine (1986)
Nixon in China (1984-87)
On the transmigration of souls (2002)
The death of Klinghoffer (1990-91)
Koop hier tickets voor het All American-hoofdconcert door Ensemble Klang, Nieuw Amsterdams Peil en Lavinia Meijer op 6 april (20.15 uur)
Tekst: Joep Stapel